Najczęściej podatek dochodowy kojarzy się z koniecznością płacenia w przypadku wykonywania pracy zarobkowej. Tymczasem obowiązuje on również przy sprzedaży mieszkania, którego podatnik jest właścicielem. Okazuje się jednak, że istnieją wyjątki od tej reguły i w kilku przypadkach można uniknąć konieczności płacenia podatku.
Kwestie obowiązku zapłaty podatku dochodowego od sprzedaży mieszkania własnościowego reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z nią, sprzedaż mieszkania przed upływem 5 lat od jego nabycia lub otrzymania w spadku, będzie wiązało się z koniecznością uiszczenia podatku dochodowego w wysokości 19%, czyli odliczenia nie od całej wartości nieruchomości, a jedynie uzyskanego dochodu. Warto pamiętać, że w przypadku ustanowienia ceny sprzedaży znacznie odbiegającej od ceny rynkowej, organy podatkowe mogą zdecydować o doszacowaniu dochodu. Polskie Prawo Podatkowe nakazuje, aby deklarację zgłosić do 30 kwietnia następnego roku, po którym została wykonana transakcja. We właściwym dla swojego miejsca zamieszkania Urzędzie Skarbowym należy złożyć PIT- 39.
Okazuje się jednak, że prawo dopuszcza kilka sytuacji, w których podatnik może uniknąć płacenia tego obowiązku fiskalnego, nawet jeśli zdecyduje się na zbycie mieszkania przed upływem terminu 5 lat.
Sprzedaż mieszkania przed upływem 5 lat
W sytuacji, gdy właściciel nieruchomości podejmuje decyzję o jej sprzedaży przed upływem terminu 5 lat, ale za cenę niższą lub równą kwocie nabycia lokalu mieszkalnego, wówczas nie ma on obowiązku uiszczania podatku w Urzędzie Skarbowym.
Podobnie dzieje się w przypadku, gdy wartość nieruchomości rośnie, ale w wyniku przeprowadzonego remontu. Wówczas podatnik ma oczywiście prawo do sprzedaży nieruchomości po wyższej cenie, ale proporcjonalnej do kosztów remontu, co będzie skutkowało brakiem konieczności zapłacenia podatku dochodowego od sprzedaży, gdyż w związku z wcześniej poniesionymi kosztami, właściciel nie wzbogaca się na tej transakcji.
Innym sposobem uniknięcia płacenia podatku dochodowego jest skorzystanie z ulgi mieszkaniowej. Zgodnie z przepisami, w ciągu 3 lat, licząc od początku kolejnego roku, następującego po dacie sprzedaży nieruchomości, kwota uzyskana z tej transakcji powinna zostać przeznaczona na własne cele mieszkaniowe sprzedającego. W związku z tym może on daną kwotę wykorzystać na zakup domu lub mieszkania, działki budowlanej, prace remontowe i mające na celu przebudowę, rozbudowę lub nadbudowę nieruchomości, lub adaptacje na cele mieszkalne posiadanego budynku niemieszkalnego. Dopuszcza się także możliwość przeznaczenia kwoty na spłatę kredytu hipotecznego, pod warunkiem jednak, że został on zaciągnięty przed dniem uzyskania przychodu.
Decydując się na skorzystanie z ulgi mieszkaniowej, należy pamiętać o złożeniu stosownej deklaracji w Urzędzie Skarbowym, poprzez wypełnienie rocznego zeznania podatkowego PIT-39.
Jeżeli sprzedający nie wykorzysta całej kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości na cele mieszkaniowe, to wówczas ze zwolnienia z podatku można skorzystać częściowo.